142. Przycisz się trochę

 

Jay Friedman, 6 września 2019, tłum. Łukasz Michalski

W tym miesiącu zrobimy sesję instruktażową. Uważam, że trzeba ujednolicić wskazówki związane ze stosowaniem tłumika, oraz wszystkie objaśnienia dodatkowe, czy też instrukcje. Kiedy dostaję głos, z którego inni grali już wiele razy, muszę sporo czasu spędzić na wymazywaniu wielu uwag tyczących zmian tłumika etc. Mam na myśli różne takie: „tłumik na kolanach, tłumik w ręce, weź tłumik” i kilka innych. Chcę zasugerować taką standaryzację określeń przygotowań do użycia tłumika i samego użycia, którą znałby każdy i mógł z niej korzystać. Oczywiście określenie mute (sord.) oznacza, że następny fragment trzeba wykonać z tłumikiem. Wielu kompozytorów umieszcza tę wskazówkę tuż przed wyciszonym fragmentem, nie dając szansy na włożenie tłumika. Zmusza to grającego do naniesienia wcześniejszych uwag w takim miejscu tekstu, które pozostawi odpowiednio dużo czasu na włożenie tłumika. Często zdarza się, że między wejściami brakuje tego czasu na spokojne wzięcie tłumika i włożenie go do instrumentu. Wówczas potrzebne są szczegółowe wskazówki, umożliwiające przygotowanie się na różne okoliczności delikatnego i wygodnego włożenia tłumika. Poniżej lista używanych przeze mnie wskazówek związanych z użyciem tłumika. Zawsze mam tłumik po lewej stronie krzesła, bo prawą ręką mogę trzymać suwak i lewą wziąć tłumik. To szybszy sposób wzięcia tłumika; jeśli muszę go przytrzymywać, to już tłumik w lewej ręce mam.

Mute - oznacza, że kolejny fragment należy zagrać z tłumikiem i jest wystarczająco dużo czasu na jego włożenie, bez straty dla muzyki.

Mute ready - oznacza, że tłumik trzeba umieścić między nogami, aby można było go szybko włożyć przed kolejnym fragmentem.

Mute hold - oznacza, że najbliższy fragment trzeba zagrać z tłumikiem, ale trzeba go będzie szybko wyjąć. Tłumik jest przytrzymywany lewą ręką, jak tłumik harmon, więc można go szybko usunąć.

Open- oznacza wyjęcie tłumika przed następnym fragmentem

Jest w literaturze kilka przypadków, w których mamy tylko ósemkową, bądź ćwierćnutową pauzę na usunięcie tłumika. Wówczas trzeba oprzeć dźwięcznik na nadgarstku i wysunąć tłumik o jakieś 5cm, co wystarczy do zagrania niestłumionym dźwiękiem.

Ciekawa zmiana tłumika występuje w 6 Symfonii Carla Nielsena. Pierwszy puzonista gra przejście melodyczne, a drugi ma w tym czasie włożyć tłumik w dźwięcznik pierwszego. Oczywiście, jest to widoczne dla publiczności.

Uważam, że potrzebujemy co najmniej 2-3 rodzajów tłumików prostych. Ten najczęściej używany - podstawowy metalowy, drugi dla delikatnych fragmentów z materiału mniej metalicznego (fibra? przyp. tłum.) oraz trzeci, bardzo metaliczny, o jaskrawej barwie, dla głośnych fragmentów z tłumikiem.