Agnieszka Weiner UMCS - Rozwój muzyczny człowieka
Teoria Edwina E. Gordona
Koncepcja dobrze znana i stosowana w Polsce (m.in. Bydgoszcz, Łowicz, Poznań, Lublin) za sprawą osobistych kontaktów autora z naszym krajem. Stanowi dojrzałą (wciąż jednak doskonaloną) propozycję teoretyczo-praktyczną, obejmującą także psychometrę muzyczną. Autor opiera się na psychologii poznawczej (Piaget), opowiadając się za istnieniem etapów w muzycznym rozwoju i okresów krytycznych (powołuje się na prace z zakresu neurobiologii: T. Wiesela i D. Hubela, dotyczące tworzenia połączeń pomiędzy mózgiem a poszczególnymi zmysłami w okresie wczesnego dzieciństwa). Gordon jest zwolennikiem genetycznie uwarunkowanego podejścia do zróżnicowanego poziomu uzdolnień muzycznych, które są według niego w momencie urodzenia najwyższe (dla danego osobnika). Potencjał ten, jak podkreśla Gordon, już stanowi odzwierciedlenie prenatalnej reaktywności płodu na muzykę oraz wpływu środowiska muzycznego na matkę w okresie ciąży. Poziom zdolności muzycznych od momentu urodzin obniża się adekwatnie do stymulacji muzycznej środowiska. Wpływ środowiska ma znaczenie jednak tylko do 9 roku życia, po tym czasie uzdolnienie uznaje za ustabilizowane na określonym, indywidualnym poziomie.
Kluczowym pojęciem w teorii Gordona jest audiacja, która w przybliżonym tłumaczeniu oznacza myślenie muzyczne, słyszenie i rozumienie muzyki (nawet przy jej fizycznym braku), choć rzeczywiste konotacje tego pojęcia są bardziej skomplikowane. Gordon dzieli audiację na wstępną (do około 6 r. ż.), w której wyróżnia trzy kolejne etapy: akulturację, imitację i asymilację oraz audiację właściwą. Na akulturację składają się stadia: absorpcji (gromadzenie dźwięków z otoczenia), reakcji przypadkowych (nieadekwatne reakcje na muzykę), reakcji celowych (próby adekwatnych odniesień). Na imitację składają się stadia: pozbywania egocentryzmu (świadomość nieadekwatności) oraz przełamywania kodu (próby adekwatnego naśladownictwa). Asymilację wypełniają stadia: samoobserwacji (świadomość nieadekwatności oddechu w śpiewie) i koordynacji (adekwatność ruchu i oddechu ze śpiewem). Po przejściu przez te stadia dziecko jest gotowe do formalnego uczenia się muzyki, przechodząc do audiacji właściwej. W całym procesie nauki muzyki Gordon wyróżnia różne rodzaje słownika, który dotyczy kolejno: słuchania, wykonywania, czytania i zapisu muzyki7. Muzyki uczymy się według Gordona przez: różnicowanie (które dzieli na poziomy: słuchowo-głosowy, skojarzeń słownych, syntezę części, skojarzenia graficzne, syntezę całościową ) i wnioskowanie (podzielone na: uogólnianie, improwizację, rozumienie teoretyczne). Każda nowa umiejętność opiera się na wcześniej wyuczonej. Formalna nauka muzyki odbywa się poprzez słuchanie melodii bez słów, w różnych skalach i różnym metrum. Do wyczucia rytmu przygotowuje się dziecko przez ruch. Nieodłączną część edukacji stanowi psychometria muzyczna. Gordon jest autorem licznych standaryzowanych narzędzi do pomiaru poziomu uzdolnień muzycznych. Wielokrotnie podkreśla konieczność stałego diagnozowania oraz prognozowania zdolności i osiągnięć muzycznych w celach edukacyjnych. Przedkłada także pomiar nad subiektywne ocenianie, co obszernie uzasadnia w swoich publikacjach.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz