Wnioski

Joanna Kantor-Martynuska - Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk - 2015r.

Powyższy przegląd wybranych zagadnień dotyczących relacji muzyki i emocji przedstawia rozumienie zjawisk afektywnych towarzyszących percepcji muzyki. Podkreśla ich wieloaspektowość i wielorakość. Nie stanowi jednak kompendium wiedzy w tym temacie ze względu na ogromną ilość badań, które na bieżąco dostarczają ogromnej ilości danych. Rozwijając wątki teoretyczne, artykuł wskazuje praktyczne konsekwencje wiedzy o emocjonalnych reakcjach na muzykę, które znajdują zastosowanie m.in. w regulacji nastroju i muzykoterapii. Artykuł sugeruje, aby podejmując problematykę emocjonalnych reakcji na muzykę odnosić się bliżej do ogólnej wiedzy o emocjach, uwzględniać indywidualne charakterystyki słuchacza oraz sytuacyjny i funkcjonalny kontekst powstawiania reakcji emocjonalnych na muzykę.

Typologie emocjonalnych reakcji na muzykę i klasyfikacje mechanizmów ich powstawania najczęściej pomijają okoliczności słuchania oraz charakterystyki słuchacza. Aby lepiej rozumieć znaczenie emocji związanych z muzyką w życiu odbiorcy, trzeba uwzględniać zarówno cechy bodźca, okoliczności jego oddziaływania jak i właściwości słuchacza. Badania empiryczne w ramach integracyjnego ujęcia reakcji emocjonalnych na muzykę stanowią wyzwanie metodologiczne i organizacyjne. Ich trudność polega na konieczności łączenia paradygmatów i scenerii badań. Wydaje się, że testowanie integracyjnego ujęcia zjawisk afektywnych w kontekście odbioru muzyki możliwe jest dzięki łączeniu wiedzy specjalistów z różnych dziedzin i dostępności nowych technologii. Namysł teoretyczny i dociekania empiryczne prowadzone w ujęciu integracyjnym powinny zaowocować pogłębionym rozumieniem reakcji emocjonalnych na muzykę, a być może rzucić nowe światło na emocje estetyczne w szerszym rozumieniu.

Badania własne prezentowane w artykule (Kantor- Martynuska i Horabik, 2015) zrealizowano w ramach projektu N N106 041134 finansowanego przez Komitet Badań Naukowych w latach 2008–2011. Artykuł przygotowany na podstawie

wystąpienia Muzyka w życiu codziennym i reakcje emocjonalne na muzykę na 41 Konferencji Muzykologicznej Związku Kompozytorów Polskich: Muzykologia polska u progu nowego stulecia. Zakres, cel i metody. Radziejowice, 17–19 października 2012.