Dynamika

Arnold Jacobs - Brian Frederiksen: Song & Wind tłum. Łukasz Michalski

Prędkość przepływu strumienia powietrza warunkuje dynamikę. Przy cichym graniu powietrze płynie wolno, przy głośnym szybko. Dźwięk instrumentu podobny jest do piłeczki utrzymującej się na szczycie strumienia wody tryskającej z fontanny. Podczas głośnego grania piłeczka skacze w górę i utrzymuje się tam [obszerny, szybko płynący strumień powietrza]. Podczas grania piano piłeczka spada w dół i utrzymuje się na krótkim strumieniu fontanny. Z powodu dynamiki muzyk musi się skoncentrować na prędkości powietrza, a nie jego ciśnieniu.

Jak wyjaśnia Jacobs: „Jeśli będziesz dął szybkim strumieniem, będziesz grał głośniej. Fortissimo będzie zależało od szybszego dmuchania, aż do zwiększenia się amplitudy drgań twej powierzchni wibrującej. Jeśli chcesz zagrać nadzwyczaj cicho, ćwicz diminuendo. Zacznij od najwspanialszego dźwięku w średniej dynamice, potem ćwicz granie coraz cichsze, aż w końcu dojdziesz do tak małej amplitudy drgań, że oddech zaledwie poruszy wargi. Główną sprawą w ćwiczeniach dynamiki i prędkości przepływającego powietrza jest powiązanie ich z posiadaniem wspaniałego dźwięku w średniej dynamice, a potem rozszerzanie go w skrajnych kierunkach. Należy baczyć, by zawsze dźwięk niósł ze sobą odpowiednią jakość barwy i wspaniałość brzmienia, by nie był to rażący krzyk, ani bezużyteczny szmer. Zawsze opieraj się samym dźwięku (kontroluj produkt finalny)”.

Marcel Tabuteau, nauczyciel w Instytucie Curtisa stosował numeryczny system do nauczania pojęcia kontrolowania dynamiki. Na przykład crescendo od pianissimo (numer jeden na skali) do forte (w tym wypadku numer pięć na skali) przechodziło przez cały zakres pośredni.

Powinno to być konsekwentnie stosowane do dźwięków w różnych zakresach dynamicznych, od piano do forte czy fortissimo. „Myśl o dynamice, jak o pokrętle głośności w odbiorniku radiowym. Ściszasz radio, ale nie traci na tym jakość dźwięku. To samo powinno się dziać, kiedy grasz coraz ciszej. Powinieneś utrzymywać niezmienioną jakość dźwięku przez cały czas wycofywania się do pianissimo. Naucz się grać głośno doskonałością dźwięku, nie dzięki wielkiemu fizycznemu wysiłkowi.” 

Powszechnym wśród uczniów problemem jest określenie krańców skali dynamicznej. „Średnia dynamika cechuje dźwięk, którego przyjemnie się słucha w pokoju, w sali koncertowej, przy którym wykonawca nie musi się natężać. Powinno być łatwo robić z tego poziomu zarówno crescendo, jak i diminuendo.”

„Punkt znajdujący się wpół drogi między dynamicznymi skrajnościami jest generalnie odpowiedni do normalnego grania. Ustal jakość dźwięku w normalnej dynamice i zachowuj ją, gdy ćwiczysz posuwając się ku krańcom zakresu głośności.”