Początkujący uczniowie

Arnold Jacobs - Brian Frederiksen: Song & Wind tłum. Łukasz Michalski

Chociaż w większości Ci, którzy przeszli przez pracownię Jacobsa, byli to zaawansowani studenci czy profesjonaliści, to w czasie prowadzenia zajęć klas mistrzowskich powszechnie pytano go o nauczanie początkujących. Zdarzyło się kiedyś, ze przyjaciel Jacobsa poprosił go o nauczanie syna, zaczynającego właśnie grać.

Pracę z nim rozpoczął od demonstrowania dźwięku. Grał na instrumencie ucznia, by pokazać, że zmienia się tylko wykonawca, a nie instrument. Jacobs powiedział mu: „Posłuchaj tego uważnie. Tak właśnie brzmią na twojej trąbce dobre dźwięki.” „Potem kazałem mu myśleć o nich przez chwilę po ich całkowitym wybrzmieniu. Poprosiłem następnie, by spróbował zabrzmieć w ten sam sposób. Naśladowanie jest jak wkładanie rolki do pianoli - dzięki niej klawiatura ‘wie’, jak starać się wydobywać dźwięki takie, jak znakomity pianista.”

Uczeń powinien bzyczeć na ustniku i grać znane piosenki, najpierw na ustniku a później, kiedy pozna trochę palcowanie, na instrumencie. Jacobs wymagał z naciskiem, by studiować dźwięk instrumentu.

Wysłał ucznia do domu z instrukcjami, jak grać na instrumencie i ustniku. Chłopiec zagrał ojcu i powiedział: „To dźwięk taki, jak p. Jacobsa”. Dźwięk, który wydobywał chłopiec nie był bardzo dobry, a jego ojciec był prawdopodobnie szczęśliwy, kiedy sobie poszedł. Szybko jednak w umyśle ucznia rozumienie pojęcia dźwięk rozwinęło się we właściwym kierunku.

„Mamy młody umysł, mamy kogoś, kto właśnie uczy się czegoś nowego. Pokazujmy mu doskonałość, nie pracę mięśni, ale rezultat. To twoja trąbka, to twój ustnik, to może wspaniale zabrzmieć. Naśladuj to, próbując i błądząc. Bądź gotów się pomylić. Nie jest ważne, jeśli zrobisz coś złego. Ale miej bardzo sprecyzowaną koncepcję tego, co słuchający Cię mają usłyszeć. To bardzo ważne, by mieć taki właśnie sposób myślenia.”

„Nawet na najbardziej podstawowym poziomie uczeń nie powinien być skupiony na nauce gry na instrumencie. Powinien raczej uczyć się jak instrument powinien brzmieć. Ucząc się brzmienia, uczy się także instrumentu. Akcent trzeba potem położyć na kreatywny aspekt zjawiska dźwięku, co on chce z tym zrobić- produktem jest dźwięk i co grający zamierza z nim zrobić w konkretnej frazie, dynamice, wyrazie. Ma on coś przekazywać.

„Uczeń ma zostać artystą. Na początku jest takim podstawowym artystą, ale jednak artystą, również wtedy, kiedy gra gamy, czy ich składniki. Powinien także wiedzieć, że gamy i ich składowe mogą być zastosowane w utworach. Gamy mogą być grane w stylu Mozarta, albo w stylu Brahmsa. Długie dźwięki nie powinny być po prostu długimi dźwiękami ćwiczenia. Powinny być to dźwięki stosowane jako fragment wspaniałego solo, albo jako część akompaniamentu. Nie powinno to być podobne do brzmienia buczka mgłowego (syreny okrętowej). Powinno to mieć jakość, życie i parcie do przodu. Ale zawsze zamiar ma dotyczyć raczej kształtu artystycznego, a nie mięśni, muskułów.

Początkujący jest artystą stopnia podstawowego, ”Bardzo podstawowego, ale jednak jest zaangażowany w proces kształtowania artystycznego”, twierdzi Jacobs. Po kilku miesiącach pracy ze swym początkującym trębaczem miał telefon od prowadzącego uczniowski zespół. Powiedział on Jacobsowi, iż uczeń ma dźwięk jak zawodowiec, ale nie umie czytać nut. Później, w miarę postępów, poznał więcej technicznych aspektów gry, ale pozostało mu to pierwotne koncentrowanie się na „robieniu muzyki”.

Jacobs brał pod uwagę także ograniczenia fizyczne wypływające z wieku uczniów. „Musisz wiedzieć, że młodzi ludzie mają zwykle małą pojemność płuc. Rośnie ona wraz z wiekiem, wzrostem i wagą, by osiągnąć maksimum między wiekiem osiemnastu a dwudziestu jeden lat. Jeśli jednak masz do czynienia z kimś w wieku lat dwunastu, z uczniami szkoły podstawowej, musisz pamiętać, że oni jeszcze się rozwijają.”

„Istnieje pewne zagrożenie w przypadku młodych uczniów grających długie frazy. Dopóki jeszcze nie są w pełni rozwinięci fizycznie należy pozwalać im dzielić takie frazy na odcinki, które są fizycznie zdolni wykonać.”