Joanna Kantor-Martynuska - Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk - 2015r.
Muzyka rzadko wywołuje reakcje fizjologiczne, zachowania ekspresyjne i uczucia w kombinacji charakterystycznej dla emocji podstawowych (Lundqvist, Carlsson, Hilmersson i Juslin, 2009). Dlatego podczas słuchania muzyki do rzadkości należą tak rozumiane emocje odpowiadające doznaniom, które miewamy w kontekstach pozamuzycznych. Reakcjom emocjonalnym na muzykę brak podstawowej funkcji emocji – nie dostarczają informacji istotnej z punktu widzenia przetrwania jednostki i jako emocje estetyczne są niezależne od oceny bodźca estetycznego z punktu widzenia jego właściwości związanych z realizacją celów (zob. Scherer, 2004). W związku z tym nie mają funkcji zwiększającej szanse na przetrwanie, choć wykorzystują drogi przyjemności, które wyewoluowały, by wzmacniać zachowania adaptacyjne (Huron, 2001; Salimpoor i in., 2011) i aktywizują węzły sieci semantycznej mające dla słuchacza znaczenie (Martindale, 2001). Nie wyklucza to jednak adaptacyjnych funkcji samej muzyki postulowanych w ramach ewolucjonistycznego spojrzenia na rolę muzyki w rozwoju gatunku ludzkiego (Dissanayake, 2008). Zaangażowanie słuchacza w odbiór muzyki ukierunkowane jest na zaspokajanie
jego świadomych czy nieświadomych potrzeb (DeNora, 2001), a słuchanie muzyki może mieć charakter celowy. Słuchanie muzyki na wyłączność należy dziś jednak do rzadkości (Clarke, Dibben i Pitts, 2011). Znacznie częściej muzyka stanowi tło aktywności intelektualnej, prac domowych czy spotkań towarzyskich. Jest ona więc „usytuowana” w kontekście zarówno charakterystyk słuchacza jak i okoliczności słuchania (por. McAdams i Pals, 2006; Kreutz, Schubert i Mitchell, 2008) i stanowi element środowiska, które współkształtuje doświadczenie afektywne związane z muzyką. Słuchacz znajdujący się w danej sytuacji wytwarza pojęciowe reprezentacje swojego stanu, w który muzyka wnosi wkład będąc w określonych warunkach sytuacyjnych (por. Barrett, Wilson-Mendenhall i Barsalou, 2014). Jak wspomniano wyżej, szeroka gama czynników kształtujących reakcje emocjonalne na muzykę wymaga uwzględniania ich interakcji i podkreśla konieczność integracyjnego ujęcia zjawiska reakcji emocjonalnych na muzykę.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz