sobota, 10 marca 2018

Fizyka instrumentów - barwa dźwięku



 Barwa dźwięku

Według „Encyklopedii Muzyki” pod redakcją Andrzeja Chodkowskiego, "barwa jest jedną z podstawowych cech wrażeniowych dźwięku, pozwalającą na szeregowanie dźwięków pod względem ich jakości (np. ostrości, jasności, czy dźwięczności) i rozróżnianie dźwięków mimo ich jednakowej wysokości, głośności i czasu trwania". Podobnie Amerykański Instytut Standardów definiuje barwę jako wielowymiarowy atrybut wrażenia słuchowego, za pomocą którego możemy rozróżniać dwa dźwięki prezentowane w sposób podobny i mające tę samą wysokość i głośność. Barwa dźwięku zależy głównie od poziomu ciśnienia akustycznego, struktury widmowej i przebiegu czasowego dźwięku. Decydujące znaczenie dla percepcji barwy ma struktura widmowa, tak więc dwa tony proste o tej samej wysokości i głośności brzmią tak samo. Barwa jest jakością prostą w percepcji, lecz bardzo wieloraką i złożoną w strukturze, wyznaczaną przez cały szereg zmiennych (wysokość, głośność, wibrato itp.). Jest to też cecha wielowymiarowa, np. dźwięki mogą być jednocześnie ostre, jasne i chropowate.
A. Miśkiewicz w swoim "Solfeżu barwy " podaje określenia stosowane w parametrycznym opisie barwy. Ta metoda opisu posługuje się określeniami werbalnymi (przymiotnikami takimi jak np. chropowaty, niski, jasny) i polega na przypisaniu dźwiękowi określonego zespołu parametrów.

Niektóre z wymiarów barwy związane są z pewnymi mierzalnymi cechami dźwięku, np. jasność jest związana z wartością środka ciężkości widma (spectral centroid), a ostrość - z wartością czasu trwania ataku dźwięku (pierwszej fazy dźwięku).

Oprócz wymienionych powyżej wymiarów barwy często spotyka się określenia dotyczące wrażeń zapachowych (świeżość), wzrokowych (koloryt, barwność, jaskrawość) oraz mieszanych (krzykliwość, piskliwość, metaliczność, namiętność, drapieżność, płaczliwość i tak dalej). Często te określenia zawierają się w sobie wzajemnie (np. pojedyncze wyrażenie zastępuje kilka wyrażeń jednocześnie).

Inne cechy subiektywne


Należy do nich subiektywny czas trwania związany ze spostrzeganiem skończonego charakteru zdarzeń dźwiękowych, który zależy przede wszystkim od przebiegu dynamicznego zdarzenia dźwiękowego, warunków akustycznych otoczenia oraz cech bodźców poprzedzających i następujących po tym zdarzeniu (ich poziomu, ciśnienia akustycznego, widma itp.).

Do cech subiektywnych można także zaliczyć cechy bardziej „abstrakcyjne” – jakości emocjonalne (emocje jakie dany dźwięk wzbudza w słuchaczu), wrażenia słuchowo-wizyjne (synestezje – skojarzenia z obrazami nasuwające się pod wpływem muzyki), to czy dźwięk ma przyjemne czy nieprzyjemne dla człowieka brzmienie. 



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz